مدل های کسب و کار اینترنتی تجارت الکترونیک عبارتست از خرید و فروش، مبادله کالا، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه های رایانه ای از جمله اینترنت می باشد. ارتباطات تجارت الکترونیک از زاویه دیگر تحت عنوان کسب و کار الکترونیکی مطرح می شود. به طور کلی از سال 1990 با ظهور کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات واژه ( مدل کسب و کار ) بیشتر از قبل مورد توجه و اهمیت قرار گرفت. علت استفاده زیاد از این واژه رشد سریع فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی می باشد که باعث شده علاقه مندی برای تغییر مدل های کسب و کار سنتی و ایجاد مدل های کسب و کار جدید جهت استفاده بهتر از فرصت های ناشی از نوآوریهای الکترونیکی افزایش یابد.

اجزای مدل کسب و کار

• ماموریت : باید درک بالایی از چشم انداز کلی شرکت، اهداف استراتژیک و نوع ارزش قابل ارائه آن ایجاد گردد.
• ساختار : تعیین کننده آنست که چه عواملی در یک بخش تجاری وجود داشته و یا آنرا شکل می دهند.
• فرآیند : نگاه دقیقتری را نسبت به چشم اندازها و ساختارهای یک مدل کسب و کار فراهم می کنند.
• درآمدها : جهت بقا هر کسب و کاری مورد نیاز است.
• تکنولوژی : برای مدل های کسب و کار مبتنی بر فناوری اطلاعات هم نقش محرک و هم نقش محدودیت زا را دارد.
• مباحث قانونی : مسائل قانونی باید در هر یک از 4 جز اشاره شده در بالا در نظر گرفته شود.

انواع معماری های مدل کسب و کار

• فروشگاه اینترنتی : حالت بازاریابی برای یک شرکت یا فروشگاه در اینترنت می باشد که در آن امکان سفارش کالا وجود دارد.
• تدارکات الکترونیکی : حالت مناقصه ای برای تهیه کالا و خدمات را بصورت آنلاین فراهم میکنند.
• حراجی آنلاین : حراجی الکترونیکی کاربرد الکترونیکی سیستم پیشنهاد قیمت است.
• مرکز خرید الکترونیکی : مجموعه ای از فروشگاه های الکترونیکی میباشد.
• موقعیت بازار : شرکت هایی هستند که بازاریابی در وب را به اشخاص ثالث واگذار میکنند.
• بسترهای مشارکتی : اینگونه شرکت ها یک محیط اطلاعاتی و مجموعه ای از ابزارها برای مشارکت بین شرکت ها ایجاد میکنند.
• دلالی اطلاعات : سرویس‏های اطلاع رسانی و مشاوره ای را در اختیار شرکت ها قرار می دهد.

راهکارنوین 6 روش را برای تغییر یک مدل کسب و کار مبتنی بر وب پیشنهاد میکند :

1. شرح و توصیف وضعیت فعلی و نحوه ایجاد ارزش برای مشتریان
2. تجزیه
3. تعیین چشم انداز و نحوه ایجاد ارزش
4. ترکیب بندی دوباره
5. آماده کردن نقشه ارزش
6. تعیین ترکیب

قابل ذکر است که مدل های کسب و کار به عوامل مختلفی وابسته می باشد بنابراین شرکتی در بازار رقابت برنده میشود که به این عوامل آگاهی کامل را داشته باشد و قابلیت انعطاف پذیری بالایی در موقعیت های پیش بینی نشده را داشته و سریعا راهکار و استراتژی مناسب را اتخاذ کنند.